शिव !

                                                                           

प्रकृती अन पुरूष 

                                                          ....... शंकरांची आरती.......

देवचुडामणी त्रिशुळपाणी | मेरू वैराग्याचा कैवल्यदानी | गंगाधर भाळावर ज्ञानाचा अग्नि | भवसागर तरण्यासी भवनाम अवनी ||1|| जय देव जय देव शिव शंकर राया | सर्वात्मक जगपालक वाहतो तुज काया || धृ. ||

निर्मळता प्रिय तुम्हांस गंगा तव शिरी | विकृती अमुच्यातील जाळा मदनारी | मस्तकि शीतलता तु चंद्रधारी | अमुच्यातील क्रोधाग्नी विझवा त्रिपुरारी || जय देव || 2 || 

तृतीय नेत्र मुर्त रूप ज्ञानाचे | आम्हाहि द्या पहाण्या रूप सत्याचे | प्राशन केले तुम्ही काळकुटाचे | मज द्या शक्ती गिळण्या विष कट्टरतेचे || जय देव || 3 ||

रत्नहार तुम्हा सर्प विषारी | कारुण्य तुमच्यातील त्यालाही तारी | परमात्म्याचे रूप सृष्टी हि सारी | देह नश्वर शिकवे शिव भस्मधारी || जय देव || 4 || 

रुद्राक्ष तव अश्रू शोभती तव ठायी | विश्वासाठी भेट आरोग्यदायी | वाहो अमुचे अश्रू परदु:खापायी | अश्रूंसी ह्या घडवा सामर्थ्यदायी || जय देव || 5 || 

एकांती वास हा भस्म लिंपुनी | नश्वरपण विश्वाचे दावून कृतीनी | स्वार्थ अपुला नश्वर ठसले ह्या मनी | स्वार्थाला विश्वात्मक जाऊ करूनी || जय देव || 6 || 

विकृती विश्वातील त्रिशुळाने हरता | विकृत विश्व झाले द्या खड्ग भक्ता | खड्गाची धार ज्या सत्य , निर्भयता | मुठ अहिंसेची तिज द्या दु:खहर्ता || जय देव || 7 ||

- मकरंद सुधाकर पाटोळे कदम. 

अर्थ = 1) देवचुडामणी - सर्वश्रेष्ठ देव . 2) त्रिशुळपाणी - त्रिशुळधारी शंकरांचे एक नाव. 3) मेरू - सर्वात ऊंच पर्वत 4) कैवल्यदानी - सर्व दु:खांपासून किंवा जन्म-मृत्युच्या चक्रापासून मुक्ती देणारा देव. 5) भाळ - कपाळ 6) अवनी - पृथ्वी 7) काया - शरीर , देह 8) मदनारी - कामवासना किंवा कामदेवाला जाळणारा. 9) त्रिपुरारी - त्रिपुर राक्षसाचा नाश करणारा. 10 ) तृतीय नेत्र - शिवाचा तिसरा डोळा. जो अज्ञानाला जाळणारा आणि ज्ञानाचे प्रतिक मानला जातो. 12) काळकुट - समुद्रमंथनातून निघालेले विष . 13) नश्वर - नाश पावणारे 14 ) रूद्राक्ष - मान्यतेनुसार शिवाच्या अश्रूंपासून रूद्राक्षाची झाड निर्माण झाली. 15) भस्मधारी - चिताभस्म लावण्यामागचे शकरांचे कारणच मुळात आपले शरीर आणि विश्वाची एकदिवस राख होणार म्हणजेच थोडक्यात जन्मावेळीच मृत्यू निश्चीत झालेले आपले नश्वर शरीर आणि त्या शरीरासोबत आपल्याला चिकटलेले धर्म- जात ई. हे सर्वच किती नश्वर आहे हेच विश्वाचा अंत करणारे प्रलयंकारी शिव ह्यातून सांगु पहातायत. पण तरीहि कुणाला कळत नसेल तर ह्या दुराभिमानाची आपल्यासोबत राख होणारच आहे. 16 ) स्वार्थाला विश्वात्मक करणे - स्वार्थ म्हणजे स्वत:पुरता अर्थ असेच सांगता येईल

पण हिंदु धर्माच्या खर्या अनुयायाला देह आणि आत्म्याचा फरक ठाऊक असतो. निदान तशी धर्माची आणि सर्व संतांची अपेक्षा होती. त्यामुळेच नश्वर देहासोबत जे जे जोडलेले आहे. त्याबद्दल विशेष प्रेम किंवा गर्व न बाळगता ज्ञानेश्वर महाराजांनी पसायदानात सांगितल्याप्रमाणे सर्व विश्वाचे हित चिंतावे. म्हणजेच थोडक्यात स्वत:पुरता मर्यादित स्वार्थ विश्वात्मक किंवा अनंत करावा. 17 ) खड्ग - तलवार.